Interdisciplinair en toekomstbestendig (ver)taalonderwijs

Panel   Over neerlandistiek
Titel    Interdisciplinair en toekomstbestendig (ver)taalonderwijs: het Nederlands als sleutel tot samenwerking tussen industrie en academici
Datum Dinsdag 26 augustus
Lokaal  05 N 02
Starttijd 10:30

Abstract

Wereldwijd moeten instellingen voor hoger onderwijs een nieuw evenwicht vinden tussen academische verantwoordelijkheid en maatschappelijke betrokkenheid. Door een grotere gerichtheid op de samenleving komt ook de arbeidsmarkt dichterbij. Dit kan nieuwe voordelen bieden voor talenstudies, die immers te maken hebben met krimpende studentenaantallen – en zeker voor vertaal- en tolkopleidingen. We weten dat taal ‘de toegangspoort [is] naar de meest essentiële vaardigheden voor de samenleving van vandaag: kennis, inzicht, communicatieve vaardigheden en kritisch en probleemoplossend denken’, zoals het Vlaams Talenplatform stelt. Alleen moeten toekomstige generaties studenten doordrongen raken van het cruciale belang van taal en vertalen.

Tegen deze achtergrond stelt ons panel de vraag: ‘Welke rol kan en wil de internationale neerlandistiek spelen binnen deze ontwikkeling om een positieve toekomst tegemoet te gaan?’ Aan de hand van een pilootproject met de havens van Antwerpen en Trieste, geïnitieerd door de vakgroep Nederlands van de Universiteit van Trieste, verkennen we hoe universiteiten en het lokale bedrijfsleven kunnen samenwerken aan persoonlijke en maatschappelijke ontwikkeling, met meerwaarde voor alle betrokken partijen. Via presentaties en een rondetafelgesprek willen we inzicht bieden in de mogelijkheden en uitdagingen waarmee de internationale neerlandistiek geconfronteerd wordt door de nieuwe maatschappelijke gerichtheid van onze universitaire instellingen.

We willen best practices uitwisselen op het gebied van samenwerking tussen afdelingen Nederlands en niet-academische partners – zowel in het bedrijfsleven als in de culturele sector. Belangrijke resultaten van zulke samenwerkingen kunnen zijn dat studenten weerbaarder worden, beter voorbereid zijn op een voortdurend veranderende arbeidsmarkt, en beantwoorden aan de vraag naar veelzijdige en tegelijk hooggespecialiseerde profielen.

Omschrijving bijdragen

In dit panel delen vier leden uit twee verschillende generaties hun visie op de evolutie van taalopleidingen. Hoewel hun achtergronden divers zijn, delen zij de overtuiging dat taalopleidingen uit hun traditionele niche moeten treden. De sleutel ligt in het ontwikkelen van een flexibele verbinding met de bedrijfswereld, aangezien de arbeidsmarkt dringend behoefte heeft aan communicatiespecialisten in uiteenlopende sectoren.

10:30-11:00 Functieverschuiving van de academie: Het voorbeeld van de vakgroep Nederlands in Triëst
Paola Gentile, Universiteit van Trieste, Triëst, Italië

Paola Gentile, hoofd van de vakgroep Nederlands aan de Universiteit van Triëst (UNITS), bespreekt hoe de academie haar traditionele rollen van onderzoek en didactiek uitbreidt met academisch ondernemerschap. Deze verschuiving wordt concreet in haar vakgroep, waar initiatieven zoals praktijkgericht onderwijs en intensieve samenwerking met bedrijven centraal staan. Gentile’s ervaring als studente, docent en leidinggevende geeft haar een uniek perspectief op hoe academische curricula studenten kunnen voorbereiden op maatschappelijke en economische uitdagingen.

11:00-11:30 Neerlandistiek buiten haar oevers: Bruggen bouwen met de bedrijfswereld
Mia Ratinckx, KU Leuven, Leuven, België

Mia Ratinckx, romaniste en freelance tolk, docente Italiaans Faculteit Letteren KU Leuven. Ze heeft een unieke positie als schakel tussen de academie en de bedrijfswereld. Ze combineert haar ervaring als bedrijfstolk en gerechtstolk met haar rol als gastdocent in de vakgroep Nederlands van UNITS maar was ook 3 jaar logistiek medewerker voor een Belgisch bedrijf in Italië. Via Erasmus+-projecten en detacheringen brengt ze praktijkgerichte inzichten naar de klas. Haar werk benadrukt de toegevoegde waarde van professionals in het onderwijs: door studenten met reële situaties en uitdagingen te confronteren, worden zij beter voorbereid op de eisen van de arbeidsmarkt.

11:30-12:00 Toekomstbestendige vertalers en tolken in een VUCA-wereld
Lutgart Spaepen, Universiteit van Triëst, Triëst, Italië

De arbeidsmarkt is dynamischer dan ooit, met een omgeving gekenmerkt door wisselvalligheid, onzekerheid, complexiteit en ambiguïteit (VUCA). Lutgart Spaepen, tolk Engels/Italiaans en voormalig senior expert bij o.a. VLAIO, benadrukt het belang van multi-inzetbare profielen. Haar ervaring met Europese projecten en het Enterprise Europe Netwerk (EEN) toont aan hoe afgestudeerden kunnen bijdragen aan innovatieve bedrijfsmodellen.

12:00-12:30 Pilootstudie: Nederlands als sleutel tot samenwerking met het bedrijfsleven
Elisabeth Braem, Universiteit van Trieste, Triëst, Italië

Een door de Nederlandse Taalunie gefinancierde studie onderzoekt hoe de Nederlandse taal kan bijdragen aan samenwerking tussen industrie en academie. Elisabeth Braem, tolk en projectmedewerker aan UniTS, is een cruciale schakel in dit onderzoek. Haar focus ligt op de samenwerking tussen de havens van Triëst, Antwerpen en Zeebrugge en de vakgroep Nederlands van UNITS. Het doel is het ontwikkelen van een duurzaam netwerk dat academici en de bedrijfswereld verbindt.

12:30-13:00 Carrièremogelijkheden na een studie tolk-vertaler in Hongarije
Márta Kántor-Faragó, Universiteit van Debrecen, Debrecen, Hongarije

In deze presentatie wil ik graag twee centrale vragen stellen en beantwoorden: Wat doen afgestudeerde tolk-vertalers na het afstuderen en hoe kunnen we ze beter voorbereiden op de arbeidsmarkt? Als je in Hongarije het masterprogramma tolk-vertaler volgt wat op dit moment op vier verschillende universiteiten mogelijk is, heb je toegang tot een breed scala aan banen. Uit de enquête van de Nationale Alumnidatabank blijkt o.a. in welke sector onze afgestudeerden terechtkomen, of ze nog een nieuwe opleiding (BA, MA, lerarenopleiding, PhD-studies, bij- en nascholingen etc.) gaan volgen, hoeveel ze verdienen, maar ook hoe snel ze een baan kunnen vinden. Er wordt ook een aanvullend onderzoek voorgesteld waarin gegevens van onze eigen enquête geanalyseerd worden die door afgestudeerde tolk-vertalers van de Universiteit Debrecen met een talencombinatie NederlandsEngels/Duits/Russisch/Frans/Italiaans ingevuld zijn. Na de bespreking van de gegevens van de twee alumnibevragingen wil ik ook graag bekijken welke consequenties uit deze resultaten getrokken kunnen worden voor de opleiding tolk-vertaler in de toekomst.

13:00-14:00 LUNCH